In deze richtlijn bespreken we de nieuwe inzichten en de nieuwe ontwikkelingen in koolmonoxideproblematiek. Het doel van deze richtlijn is om GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-medewerkers Medische Milieukunde handvatten te geven voor het beantwoorden van vragen over koolmonoxide. Ook gaat de richtlijn in op hoe GGD’en kunnen bijdragen aan de preventie van koolmonoxide-incidenten.

De indeling van deze richtlijn

Voor de indeling van deze richtlijn is de in 2019 gepubliceerde pdf versie aangehouden. De hoofdstukindeling is hieronder in blokken weergegeven.

Het gebruik van deze GGD-richtlijn

De GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)-richtlijnen medische milieukunde (MMK) zijn bedoeld om het handelen van GGD’en te harmoniseren en te optimaliseren. Richtlijnen zijn in het merendeel van de gevallen toepasbaar. Natuurlijk bestaat de mogelijkheid om, mits gemotiveerd, van een richtlijn af te wijken. Dit is afhankelijk van de lokale situatie. De professionals van de GGD’en stellen zelf de richtlijnen MMK op. In dit proces worden waar nodig externe deskundigen geraadpleegd. De coördinatie van de richtlijnen MMK ligt bij het RIVM/centrum Gezondheid en Milieu (cGM centrum Gezondheid en Milieu (centrum Gezondheid en Milieu)).

Binnenmilieu van woningen en andere verblijfsruimten

Deze richtlijn gaat in op koolmonoxidevergiftigingen in het binnenmilieu van woningen en andere verblijfsruimten van de algemene bevolking. Dit kan gaan om ‘normale’ woningen, maar ook om vakantiewoningen, (sta)caravans, studentenkamers, scholen, kinderdagverblijven, clubhuizen, buurthuizen, woonboten en plezierjachten. Als in de richtlijn wordt gesproken over een woning, dan geldt de betreffende informatie ook voor deze andere woonvormen.

Ook een evenementenhal kan worden gezien als een verblijfsruimte van de algemene bevolking. Daarom gaan we in op pagina Standaardadvies Indoorevenementen met motorvoertuigen kort in op de adviezen die een GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) kan geven aan een organisator van een indoorevenement waarbij bezoekers kunnen worden blootgesteld aan koolmonoxide, zoals een indoorevenement met motorvoertuigen.

Sommige organisaties beschrijven de risico’s op koolmonoxidevergiftiging door het inademen van de uitlaatgassen van watervoertuigen (CDC Centers for Disease Control and Prevention (Centers for Disease Control and Prevention), 2017). Deze richtlijn beperkt zich tot de risico’s van blootstelling aan koolmonoxide in het binnenmilieu en gaat niet verder in op uitlaatgassen van watervoertuigen.

Algemene bevolking

GGD’en zijn niet betrokken bij de risicobeoordeling voor werknemers. Deze richtlijn is daarom niet gericht op de werkomgeving. In acute situaties kan de GGD hierbij natuurlijk wel betrokken raken. De verantwoordelijkheid ligt in deze situaties in eerste instantie bij de werkgever en de inspectie SZW Sociale zaken en werkgelegenheid (Sociale zaken en werkgelegenheid).

Acute situaties/GAGS Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen (Gezondheidskundig Adviseur Gevaarlijke Stoffen )-zorg

Bij GGD’en werken ook Gezondheidskundig Adviseurs Gevaarlijke Stoffen (de GAGS'en). Zij adviseren de hulpdiensten bij incidenten waarbij gevaarlijke stoffen vrijkomen, zoals incidenten door koolmonoxide. In die acute situaties kan een andere benadering nodig zijn of kunnen andere afwegingen worden gemaakt dan bij de (doorgaans) minder urgente vragen en meldingen die de GGD-medewerkers Medische Milieukunde in behandeling nemen. De GAGS'en adviseren daarom op basis van eigen protocollen (Factsheet koolmonoxide in ontwikkeling). RIVM i.s.m. GAGS-platform, verwachte publicatie 2020). In deze richtlijn gaan wij niet verder in op de rol van en advisering door de GAGS'en.

Referentie

CDC (2017). Prevent carbon monoxide poisoning on your boat. Centers for Disease Control and Prevention.

Werkgroepleden Koolmonoxide

Werkgroepleden dl1

S.E. Schoevaars-Lops (penvoerder), GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Gelderland-Midden
P.H. Fischer, RIVM
J.T.M. Gram, GGD Rotterdam-Rijnmond
J. Mikkers, GGD Haaglanden

Werkgroepleden dl2

B. Poelman, GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Kennemerland
S.M. Simeonova, GGD Flevoland
R.F.M. Selen, GGD’en Brabant
J.J. van der Helm (coördinator), RIVM

M. Auwens, Gemeente Tilburg
M. Baart, Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OVV)
H. van Dijk, Gezondheidsraad
S. Goede, Woonbond
A. Hoogendoorn, Gemeente Den Haag
H. Jans    Jans, Consultancy Gezondheid en Milieu
G. Kooij, NHK
R. Nieuwenhuis, NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit)
C. von Reeken, Nederlandse Brandwondenstichting
H. Rijpkema/H. Salomons, KIWA technology
F. Vos, Techniek NL (UNETO-VNI)
I. de Vries, NVIC Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (UMC Utrecht) (Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (UMC Utrecht) )
J. Vroege, Brandweer Nederland

Contact met RIVM Centrum Gezondheid en Milieu

Mail naar: cgm@rivm.nl
Neem voor locale situaties contact op met uw GGD.